Η ιδέα του Ντόναλντ Τραμπ να χτίσει τη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» εκεί που είναι η Γάζα μπορεί να έχει αποσιωπηθεί στον απόηχο της εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς αλλά μάλλον δεν έχει εγκαταλειφθεί.

Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς και ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του προέδρου Τραμπ, δήλωσαν αυτή την εβδομάδα ότι η ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας δεν χρειάζεται απαραίτητα να «μπει στον πάγο» μέχρι να αφοπλιστεί η Χαμάς ή να μην αποτελεί πλέον απειλή στην περιοχή. Είπαν σε δημοσιογράφους πως η ανοικοδόμηση θα μπορούσε να ξεκινήσει πολύ σύντομα στο τμήμα που ελέγχεται από το Ισραήλ. Και ίσως αυτό είναι το πρώτο δείγμα.

Όπως αναφέρουν οι NYT, η εκεχειρία που τέθηκε σε ισχύ χωρίζει τη Γάζα κατά μήκος της λεγόμενης κίτρινης γραμμής: στο ανατολικό, το εσωτερικό μισό, που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του ισραηλινού στρατού, και το τμήμα του παλαιστινιακού θύλακα που ελέγχεται από τη Χαμάς.

«Κανένα κεφάλαιο ανοικοδόμησης δεν θα διατεθεί σε περιοχές που εξακολουθεί να ελέγχει η Χαμάς», δήλωσε ο Κούσνερ την Τρίτη. Αλλά μίλησε για την οικοδόμηση «μιας νέας Γάζας» στην ισραηλινοκρατούμενη πλευρά. Η ιδέα αυτή έχει μεγάλη απήχηση στους υποστηρικτές του Ισραήλ. Το βλέπουν ως μια ευκαιρία να δημιουργηθεί μια πρότυπη παλαιστινιακή κοινότητα χωρίς πυραύλους ή σήραγγες που θα μπορούσαν να απειλήσουν το Ισραήλ.

Η προσέγγιση αυτή ακριβώς θυμίζει το απίθανο σχέδιο για τη «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» που κάποτε φανταζόταν ο Τραμπ για μια Γάζα χωρίς Παλαιστίνιους.

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η απομάκρυνση των μελών της Χαμάς από μια ανακατασκευασμένη περιοχή της Γάζας, θα μπορούσε να συνεπάγεται τόσο αυστηρή ασφάλεια,που μπορεί να μοιάζει με μια ακόμη στρατιωτική κατοχή. Το βασικό ερώτημα εδώ είναι αν μια τέτοια προσπάθεια ανοικοδόμησης θα μπορούσε πραγματικά να ριζώσει με τρόπο που να οδηγεί σε μια διαρκή ειρήνη ή αν θα θεωρούνταν απλώς μία «πίσω πόρτα» για μια ακόμη ισραηλινή στρατιωτική κατοχή. Οι αραβικές χώρες θα ήταν επίσης επιφυλακτικές – αν όχι αρνητικές- ως προς τη συμμετοχή τους σε ένα σχέδιο που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως υποβοήθηση μιας κατοχής, αναφέρουν οι NYT.

Οι περισσότεροι από τους δύο εκατομμύρια κατοίκους της Γάζας έχουν εκτοπιστεί επανειλημμένα σε αυτά τα δύο χρόνια πολέμου. Για πολλούς, η προσφορά για ένα νέο ξεκίνημα σε μια κοινότητα που χτίστηκε από την αρχή δεν μπορεί να τους αποκόψει από τις ρίζες τους σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι γης της Γάζας. «Πάρα πολλοί άνθρωποι μιλούν για εμάς σαν να είμαστε πιόνια», δήλωσε ο 25χρονος Μοχάμεντ Φάρες, που ζει στο Ντέιρ αλ Μπάλαχ από τότε που καταστράφηκε το σπίτι του στη Γάζα. «Νομίζουν ότι μπορούμε απλώς να μετακινούμαστε από τον έναν χώρο στον άλλο», είπε στους NYT.

Τι βρίσκεται ανατολικά της κίτρινης γραμμής

Σύμφωνα με την εκεχειρία, ο ισραηλινός στρατός έχει υποχωρήσει σε μια περιοχή που καλύπτει συνολικά το 53% της Λωρίδας της Γάζας, περίπου το ανατολικό μισό της, δηλαδή. Προς τους Παλαιστινίους, από την άλλη, υπάρχει προειδοποίηση να μείνουν μακριά από αυτή την πλευρά της Γάζας. Κάποιοι που αγνόησαν αυτές τις προειδοποιήσεις ή μπερδεύτηκαν από τα όρια, σκοτώθηκαν. Οι Ισραηλινοί έχουν αρχίσει να σηματοδοτούν την περιοχή με κίτρινους βαμμένους τσιμεντόλιθους.

Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι όταν τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία, υπήρχαν περίπου 30.000 Παλαιστίνιοι στις περιοχές Ράφα και Χαν Γιουνίς, στη νότια Γάζα, περιοχές όπου ο ισραηλινός στρατός έχει τον έλεγχο. Δήλωσε ακόμα ότι επιτρέπει σε αυτούς τους Παλαιστίνιους να φύγουν και να περάσουν σε περιοχές που ελέγχονται από τη Χαμάς, αλλά όχι να επιστρέψουν στις περιοχές που ελέγχονται από το Ισραήλ.

Μεγάλο μέρος της περιοχής που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του Ισραήλ είναι πλέον μια ερημιά όπου οι μόνοι άνθρωποι προς οποιαδήποτε κατεύθυνση είναι στρατιώτες.

Γιατί οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ασπάζονται αυτή την ιδέα;

Ο Βανς είναι δεινός υποστηρικτής της ιδέας και το δήλωσε κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ. «Είναι ακόμα αρκετά νωρίς για όλα αυτά, αλλά αυτή είναι η βασική ιδέα», δήλωσε ο Αμερικανός αντιπρόεδρος την Πέμπτη. «Πάρτε τις περιοχές όπου η Χαμάς δεν επιχειρεί, ξεκινήστε την ανοικοδόμηση πολύ γρήγορα, αρχίστε να φέρνετε τους κατοίκους της Γάζας ώστε να μπορούν να ζήσουν εκεί, να έχουν καλές δουλειές και, ελπίζουμε, και κάποια ασφάλεια και άνεση».

Η πρόταση για ανοικοδόμηση περιοχών που δεν ελέγχει πλέον η Χαμάς έχει ευρεία πολιτική απήχηση μεταξύ των υποστηρικτών του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που έχουν επικρίνει τη διεξαγωγή του πολέμου. Ο Μάικλ Κοπλόφ, του φιλελεύθερου Φόρουμ Πολιτικής του Ισραήλ, δήλωσε ότι αυτό ισοδυναμεί με μια ευπρόσδεκτη ευκαιρία επανένταξης.

«Αν το Ισραήλ είχε αντιμετωπίσει τις περιοχές που εκκαθάρισε ο Ισραηλινός Στρατός κατά τη διάρκεια του πολέμου ως ζώνες ευκαιρίας για να δημιουργήσει μια λειτουργική επόμενη μέρα, θα είχε εμποδίσει τη Χαμάς να επανεγκατασταθεί σε αυτά τα μέρη με την αποχώρηση του. Γι’ αυτό και ο Ισραηλινός Στρατός συνέχισε να εισέρχεται στις ίδιες γειτονιές τρεις ή και τέσσερις φορές», έγραψε σε ένα ενημερωτικό δελτίο την Πέμπτη.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι

Ο Ταμίρ Χάιμαν, πρώην επικεφαλής των ισραηλινών πληροφοριών του στρατού, δήλωσε ότι ένα πράγμα είναι η ανοικοδόμηση ανατολικά της κίτρινης γραμμής και άλλο το να επιτραπεί στους Παλαιστίνιους να επιστρέψουν, κρατώντας παράλληλα τη Χαμάς εκτός.

«Θα χρειαστεί να υπάρχει έλεγχος, 24/7. Θα χρειαστούν φυλάκια και σημεία ελέγχου. Και αν θέλετε να το πείτε αυτό νέα μορφή κατοχής της Γάζας, μπορεί να έχετε και δίκιο. Και νομίζω ότι η Χαμάς θα προσπαθήσει να διαταράξει κάτι τέτοιο. Θα προσπαθήσει να διεισδύσει, να κάνει επιθέσεις μέσα σε αυτή τη νέα περιοχή, ως αντίσταση στην κατοχή».

Τι πιστεύουν οι Παλαιστίνιοι

Η αμερικανική κυβέρνηση φαίνεται να παρερμηνεύει τη γεωγραφία της Γάζας, δήλωσε ο Αγιέντ Αμπού Ραμαντάν, πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Κυβέρνησης της Γάζας. «Το Ισραήλ καταλαμβάνει κυρίως γεωργικές και βιομηχανικές εκτάσεις», είπε. «Άρα θα χτίσουν οικιστικές δομές εκεί; Αυτό δεν είναι λογικό».

Ο ίδιος ερμηνεύει τα λόγια του Κούσνερ περισσότερο ως απειλή για τη Χαμάς παρά ως πρόταση που μπορεί να υλοποιηθεί. «Προσπαθούν να πουν στη Χαμάς ότι πρέπει να συνεργαστεί με το σχέδιο του Τραμπ».

Λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την ιδέα, ο κ. Αμπού Ραμαντάν εξέφρασε τις έντονες ανησυχίες του σχετικά με το ποιος θα επιτρέπεται να ζει στις νέες γειτονιές της Γάζας και γιατί. «Θα καταλήξουν να χωρίζουν οικογένειες. Θα πουν ότι ορισμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να πάνε επειδή υπάρχουν κάποια ερωτηματικά γι’ αυτούς. Θα τους απαγορεύεται η είσοδος επειδή κάλεσαν το λάθος άτομο κάποια φορά για να εκφράσουν συλλυπητήρια, έσφιξαν το χέρι του λάθος ατόμου στο δρόμο ή ο ξάδερφός τους είναι το λάθος άτομο».

Ο 25χρονος Φαρές, εκτοπισμένος από τη Γάζα, είπε ότι προσπαθούσε να επισκευάσει το σπίτι του στην πόλη της Γάζας που υπέστη ζημιές κατά τη διάρκεια του πολέμου και δεν ήθελε να μετακομίσει αλλού. «Δεν βλέπω κανένα όφελος από αυτό το πρόγραμμα. Θέλουμε να ξαναχτίσουμε τα σπίτια μας στην Πόλη της Γάζας. Οι ρίζες μου είναι εκεί».

Με πληροφορίες των NYT