Ο διάλογος των Αθηναίων με τους Μηλίους το 416 π.Χ. όπως τον παρουσιάζει ο Θουκυδίδης, αναδεικνύει τη λογική του σχεδίου του Τραμπ για την ειρήνευση στην Ουκρανία, ανάλογη είναι και η λογική του αντίστοιχου αμερικανικού σχεδίου για τη Γάζα.

Ο Θουκυδίδης γράφει λοιπόν, οι πανίσχυροι Αθηναίοι απευθυνόμενοι στους Μηλίους δικαιολόγησαν το τελεσίγραφο με το οποίο τους ζητούσαν να αποδεχτούν τον εξανδραποδισμό τους, με μόνο επιχείρημα τη διαφορά ισχύος: Ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος παραχωρεί ό,τι επιβάλλει η αδυναμία του.

Αυτό που «προτείνει» ο Τραμπ στην Ουκρανία και αυτό που επέβαλε στη Γάζα, δεν είναι η δίκαιη ειρήνη που εύχονται όλοι οι καλοπροαίρετοι άνθρωποι, αλλά η επικύρωση του «δικαίου του ισχυρότερου». Και στις δύο περιπτώσεις ικανοποιούνται οι βασικές απαιτήσεις των ισχυρών μερών της σύγκρουσης, ενώ οι ηττημένοι πρέπει να αρκεστούν στην παρηγοριά ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να γίνουν και χειρότερα.

Μέχρι την Πέμπτη

Κάνουμε λόγο για τελεσίγραφο γιατί ο Τραμπ διαμηνύει ότι αν ο Ζελένσκι απαντήσει αρνητικά στο σχέδιο των 28 σημείων, οι ΗΠΑ θα αποσύρουν τη στρατιωτική υποστήριξή τους η οποία είναι απαραίτητη στην ουκρανική πολεμική προσπάθεια. Μάλιστα, ο Αμερικανός Πρόεδρος δίνει διορία στον Ζελένσκι έως την Πέμπτη για να απαντήσει. «Είχα δώσει πολλές προθεσμίες, όμως εάν τα πράγματα πηγαίνουν καλά, τείνω να τις παρατείνω. Όμως, πιστεύω ότι η Πέμπτη είναι μια κατάλληλη στιγμή», δήλωσε ο Τραμπ στο Fox Radio.
Βάσει του σχεδίου Τραμπ η Ουκρανία πρέπει να παραχωρήσει το τμήμα του Ντονμπάς το οποίο δεν έχει καταλάβει η Ρωσία, να αποδεχτεί τη μείωση του στρατού της από τους 800.000 στους 600.000, να εγγράψει στο σύνταγμά της ότι δεν θα μπει στο ΝΑΤΟ και να αποδεχτεί ότι δεν θα μπουν στο έδαφός της στρατεύματα από χώρες του ΝΑΤΟ. Οι «αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας» που υπόσχεται ο Τραμπ στο Κίεβο δεν περιγράφονται με λεπτομέρειες, ενώ με το σχέδιο θα αρθούν σταδιακά οι δυτικές κυρώσεις και η Ρωσία θα γίνει ξανά δεκτή από τη διεθνή κοινότητα.

Δραματικές ώρες για το Κίεβο

Η δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει η Ουκρανία, αναδείχτηκε στο χτεσινό δραματικό διάγγελμα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Στο βιντεοκοπημένο μήνυμά του ο Ουκρανός Πρόεδρος είπε ότι «η Ουκρανία αντιμετωπίζει μια από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία της και ίσως βρεθεί απέναντι σε μια πολύ δύσκολη επιλογή: είτε να χάσει την αξιοπρέπειά της, είτε τον κίνδυνο να χάσει έναν σημαντικό εταίρο. Είτε τα 28 σημεία, είτε ένας εξαιρετικά δύσκολος χειμώνας (ο πιο δύσκολος) και άλλοι κίνδυνοι».

Από την πλευρά του, ο Βλαντινμίρ Πούτιν δήλωσε ότι το σχέδιο Τραμπ «θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για μια τελική ειρηνική λύση».

Η πολύ μεγάλη διαφορά στις δηλώσεις των δύο ηγετών καθιστά σαφές ποια πλευρά ευνοεί το σχέδιο των 28 σημείων.

H Ευρώπη

Όπως σε όλον τον ουκρανικό πόλεμο, τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν δευτερεύοντα ρόλο στη διαπραγμάτευση της ειρήνευσης. Ο Γερμανός καγκελάριος Μερτς, ο Γάλλος Πόεδρος Μακρόν και ο Βρετανός Πρόεδρος Στάρμερ σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν με τον Ζελένσκι εξέφρασαν «την πλήρη υποστήριξή τους σε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη». Αυτή η δήλωση προφανώς ερμηνεύεται ως διαφωνία με το σχέδιο Τραμπ. Ωστόσο, το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν εκφράζον ευθαρσώς τη διαφωνία τους με την Ουάσιγκτον δείχνει το μέγεθος της αδυναμίας τους. Γαλλία, Γερμανία και Μ. Βρετανία δεν θέλουν τα 28 σημεία του Τραμπ, αλλά δεν μπορούν να σηκώσουν στις πλάτες τους την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας, κάτι που οι Ευρωπαίοι ηγέτες γνωρίζουν καλά. Οι κινδυνολογικές δηλώσεις περί «τελευταίου ειρηνικού καλοκαιριού της Ευρώπης» δεν συνιστούν πραγματικές προβλέψεις, αποσκοπούν στη διαμόρφωση ευνοϊκού πολιτικού κλίματος για να γίνουν αποδεκτή η εκτροπή κονδυλίων από το κοινωνικό κράτος στους εξοπλισμούς.
Σύμφωνα με το Reuters, οι δυτικοευρωπαίοι ηγέτες θα παρουσιάσουν ένα εναλλακτικό ειρηνευτικό σχέδιο που θα είναι πιο φιλικό στην Ουκρανία. Το ερώτημα βέβαια είναι αν μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξη των πράγματων.

Έχει χαρτιά ο Ζελένσκι;

Για τον Ζελέσνι, όπως και για οποιονδήποτε αρχηγό κράτος, είναι εξαιρετικά δύσκολο (αν όχι αδύνατο) να αποδεχτεί μια συμφωνία που τον αναγκάζει να εκχωρήσει εδάφη της χώρας που δεν έχουν κατακτηθεί με πόλεμο. Ωστόσο, ο Τραμπ δήλωσε στο Fox radio ότι αν η Ουκρανία δεν δεχτεί το σχέδιο απλώς θα χάσει κι άλλα εδάφη -δήλωση που θα πρέπει να εκληφθεί ως απειλή.

Στη χτεσινή συνάντησή του στον Λευκό Οίκο με τον νέο δήμαρχο της Νέας Υόρκης Ζοχράν Μαμντάνι, ο Τραμπ με τον δικό του τρόπο τη δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει ο Ζελένσκι: «Κάποια στιγμή, θα πρέπει να αποδεχτεί κάτι. Θυμάστε στο Οβάλ Γραφείο, όχι πολύ καιρό πριν, του είπα “δεν έχεις άλλα χαρτιά να παίξεις”». Αν ήξερε τον Θουκυδίδη, θα μπορούσε να είχε πει ότι ο αδύναμος κάνει τις παραχωρήσεις που τον υποχρεώνει η αδυναμία του.