
Πόσο μικρές είναι οι λεπτομέρειες που μένουν να διευθετηθούν για να σφραγιστεί η συμφωνία ειρήνευσης Ουκρανίας – Ρωσίας;
Εν μέσω ανακοινώσεων για αποδοχή του ειρηνευτικού σχεδίου από το Κίεβο, ο Ντόναλντ Τραμπ διεμήνυσε χθες Τρίτη πως ο Στιβ Γουίτκοφ θα ταξιδέψει την επόμενη εβδομάδα στη Μόσχα προκειμένου να συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Παρά τα όποια «σημεία διαφωνίας», ο αμερικανός πρόεδρος εξήρε την «τεράστια πρόοδο» που, όπως είπε, έχει σημειώσει η ομάδα του προς τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Ο Στιβ Γουίτκοφ θα πάει εκεί, πιθανόν μαζί με τον Τζάρεντ (σ.σ. Κούσνερ). Δεν είμαι σίγουρος πως θα πάει ο Τζάρεντ, αλλά συμμετέχει στη διαδικασία, είναι έξυπνος τύπος, και θα πάνε να συναντήσουν τον πρόεδρο Πούτιν, πιστεύω, την επόμενη εβδομάδα στη Μόσχα», είπε ο ρεπουμπλικάνος σε δημοσιογράφους επί του προεδρικού αεροσκάφους.
Νωρίτερα, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο είχε υιοθετήσει έναν απόλυτα αισιόδοξο τόνο μετά τις «πολύ θετικές» συνομιλίες για την Ουκρανία στη Γενεύη το Σαββατοκύριακο. «Τα ζητήματα που απομένουν δεν είναι ανυπέρβλητα», τόνιζε.
Την ώρα που ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Νταν Ντρίσκολ συναντούσε Ρώσους αξιωματούχους στο Αμπού Ντάμπι, αμερικανικά ΜΜΕ μετέδιδαν πως «οι Ουκρανοί έχουν συμφωνήσει στη συμφωνία ειρήνης», παρά «ορισμένες μικρές λεπτομέρειες που πρέπει να διευθετηθούν».
Αυτή η ομοιόμορφα αισιόδοξη εκδοχή, όμως, που προβάλλει η κυβέρνηση Τραμπ – με τις ευλογίες του Κιέβου – μπορεί να μην αποτυπώνει με ακρίβεια τις δύσκολες και ευαίσθητες διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη για τη διαμόρφωση μιας κοινής αμερικανικής, ουκρανικής και ευρωπαϊκής θέσης ως προς το πώς πρέπει να καταλήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με μια υψηλόβαθμη ουκρανική πηγή με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων, εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ αυτών που ζητά η κυβέρνηση Τραμπ από την Ουκρανία και όσων οι αρχές στο Κίεβο είναι διατεθειμένες να αποδεχτούν.
Μιλώντας στο CNN από την ουκρανική πρωτεύουσα, η πηγή συμφώνησε με τους αξιωματούχους του Τραμπ ότι πράγματι έχει επιτευχθεί «συναίνεση» στα περισσότερα από τα 28 σημεία του αμερικανικού σχεδίου που διέρρευσαν την περασμένη εβδομάδα.
Πολύ μακριά από το να υπάρχουν μόνο μερικά μικρά σημεία διαφωνίας, ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν τουλάχιστον τρεις κρίσιμοι τομείς στους οποίους παραμένουν σημαντικές διαφορές – διαφορές που θα μπορούσαν να καθορίσουν την επιτυχία ή την αποτυχία των διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό της σύγκρουσης.
Πρώτον, το ευαίσθητο ζήτημα του κατά πόσον η Ουκρανία θα παραχωρούσε βασικά εδάφη στην περιοχή του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία, που έχουν προσαρτηθεί αλλά όχι ακόμη κατακτηθεί από τη Ρωσία, και τα οποία περιλαμβάνουν τη «ζώνη-φρούριο» από βαριά οχυρωμένες πόλεις και χωριά που θεωρούνται ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Ουκρανίας.
Προηγούμενες αμερικανικές προτάσεις ζητούσαν από την Ουκρανία να παραδώσει τη γη ώστε να γίνει μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη υπό ρωσική διοίκηση. Η ουκρανική πηγή είπε στο CNN ότι έχει σημειωθεί «κάποια πρόοδος» σχετικά με την πρόταση αυτή, αλλά ότι δεν έχει ακόμη ληφθεί καμία απόφαση ως προς την ουσία ή τη διατύπωση στα προσχέδια προτάσεων.
«Θα ήταν πολύ λάθος να πούμε ότι έχουμε τώρα κάποια εκδοχή που έχει γίνει αποδεκτή από την Ουκρανία», πρόσθεσε η πηγή.
Δεύτερον, η αμφιλεγόμενη αμερικανική πρόταση να περιορίσει η Ουκρανία το μέγεθος του στρατού της στους 600.000 – ένας αριθμός που προβλεπόταν στο σχέδιο των 28 σημείων – εξακολουθεί επίσης να συζητείται. Η ουκρανική πηγή είπε στο CNN ότι έχει συζητηθεί ένας νέος, υψηλότερος αριθμός, αλλά ότι το Κίεβο εξακολουθεί να θέλει περαιτέρω αλλαγές πριν να είναι διατεθειμένο να συμφωνήσει σε τέτοιους περιορισμούς στις ένοπλες δυνάμεις του.
Τέλος, το ζήτημα της αποκήρυξης της φιλοδοξίας της Ουκρανίας να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, που σύμφωνα με την πηγή εξακολουθεί να μην γίνεται αποδεκτό. Μια τέτοια παραχώρηση θα έθετε ένα «κακό προηγούμενο», είπε η πηγή στο CNN, και θα έδινε ουσιαστικά στη Ρωσία δικαίωμα βέτο στη δυτική στρατιωτική συμμαχία «της οποίας δεν είναι καν μέλος».
Και τα τρία ζητήματα – η παράδοση προσαρτημένων εδαφών, η αποστρατιωτικοποίηση της Ουκρανίας και ο μόνιμος αποκλεισμός της από το ΝΑΤΟ – είναι οι συχνότερα επικαλούμενοι λόγοι του Κρεμλίνου για την διεξαγωγή του πολέμου στην Ουκρανία. Αλλά και οι βασικές προϋποθέσεις της Μόσχας για τον τερματισμό του.
Πρόκειται όμως και για ζητήματα που συνιστούν «κόκκινες γραμμές» για την Ουκρανία, για τις οποίες έχουν πολεμήσει και πεθάνει πολλές δεκάδες χιλιάδες ουκρανοί στρατιώτες. Η επίσημη απομάκρυνση από οποιοδήποτε από αυτά αποτελεί τεράστια απαίτηση και θα μπορούσε να συνεπάγεται σημαντικούς κινδύνους για τους ουκρανούς ηγέτες που θα επιχειρήσουν να το πράξουν.
Όπως κι αν το παρουσιάζει η κυβέρνηση Τραμπ, αυτά απέχουν πολύ από το να είναι μόνο «μερικά εναπομείναντα σημεία διαφωνίας», ή «ζητήματα που δεν είναι ανυπέρβλητα», ή ακόμη και «μικρές λεπτομέρειες που πρέπει να διευθετηθούν».

